Code rood voor de mensheid. En de doodsklap voor fossiele brandstoffen, “voordat ze onze planeet vernietigen”. Zo noemt VN-chef António Guterres het IPCC-rapport dat vandaag verscheen. Zonder drastisch terugdringen van fossiele brandstoffen kan het in 2050 al 1,5 tot 2 graden warmer zijn. Dan treden fysische tipping points in werking waardoor de opwarming zichzelf gaat versterken. Om dat te voorkomen is een snelle omslag nodig waarin fossiele brandstoffen niet langer als normaal worden beschouwd. Het IPCC-rapport bevestigthet grote belang van een Social Tipping Point Strategie in het hoofdlijnenakkoord.
“Landen moeten ook een einde maken aan alle nieuwe exploratie en productie van fossiele brandstoffen, en subsidies voor fossiele brandstoffen verschuiven naar hernieuwbare energie,” zegt Secretaris-Generaal António Guterres in een statement over de publicatie van de samenvatting van het zesde rapport van de Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC).
“Jullie vertellen ons al meer dan drie decennia over de gevaren van de opwarming van de aarde. De wereld luisterde, maar ze hoorde niet. De wereld luisterde, maar handelde niet sterk genoeg. Als gevolg hiervan is klimaatverandering een probleem dat hier en nu is. Niemand is veilig. En het wordt sneller erger,” sprak Inger Anderson, hoofd van het United Nations Environment Programme (UNEP) bij de opening van de persconferentie. “We moeten klimaatverandering behandelen als een directe bedreiging. Net als de samenhangende crises: natuur- en biodiversiteitsverlies, vervuiling en afval.” Anderson roept de huidige generatie leiders binnen politiek en bedrijven op om de fouten uit het verleden recht te zetten met systeemverandering.
Onze enige kans om een kettingreactie van fysische tipping points te voorkomen, zijn social tipping points, zeggen wetenschappers van het Potsdam Instituut voor Klimaatimpact Onderzoek. Social tipping points vormen de omslag van een oud normaal naar een nieuw normaal. Na het omslagpunt kun je je nauwelijks nog voorstellen dat het ooit anders was. Denk bijvoorbeeld aan slavernij, vrouwenrechten of roken.
De overheid kan een grote rol spelen in het in gang zetten van deze social tipping points. Met enkele eenvoudige maatregelen kan zij de basisvoorwaarden creeren voor veranderingen die leiden tot een nieuw, duurzaam normaal. Zo’n omslag is op korte termijn nodig, willen we de fysische tipping points voor zijn. Daarom doen wij een dringend beroep op het nieuwe kabinet in wording om een social tipping point strategie op te nemen in het hoofdlijnenakkoord.
De overheid kan social tipping points in gang zetten met oa 5 snel en goedkoop te implementeren maatregelen:
- een verplichting voor banken en pensioenfondsen om te divesteren uit (infrastructuur voor) fossiele brandstoffen en de fossiele brandstofindustrie
- stoppen met fossiele subsidies en duurzame oplossingen te subsidiëren
- een verbod op fossiele reclame (voor de fossiele industrie, voor vliegreizen en fossiele brandstofauto’s)
- klimaateducatie verplichten op scholen en als herscholing voor werknemers
- lokale productie en opslag van duurzame energie mogelijk maken met aanpassing regelgeving.
Ben je het met ons eens? Teken dan onze brief aan de informateur!
Bekijk ook deze 14 minuten-inleiding van professor Schellnhuber over de relatie tussen physical tipping points en social tipping points.
Professor Schellnhuber (Potsdam Institute) speaks about the imminent cascade of physical tipping points in earth’s system. He compares climate change to the Titanic and claims our time frame to divert disaster is getting shorter and shorter. His hope is on social tipping points and he expects the research paper of his colleague prof Ilona Otto about those social tipping points to become famous. “The big hope is the following: we can only beat the non-linearity of the physical system, with the non-linearity of the social system.”
This talk (part of a webinar by the Potsdam Institute) was the inspiration to our letter to the Dutch now forming cabinet. We urge them to take 5 simple measures that bare no high costs and can be implemented on very short notice: