Op dezelfde dag dat wij de brief naar informateur Hamer stuurden, hield een van de ondertekenaars van de brief – Reint Jan Renes – zijn oratie voor het lectoraat Psychologie voor de Duurzame Stad aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA). Ook social tipping points kwamen ter sprake in zijn lezing. Decaan en hoogleraar Jean Tillie in het nagesprek: “Dat social tipping point bevalt me enorm. Daar zit mijn optimisme.”

Met zijn lectoraat Psychologie voor een Duurzame Stad richt Reint Jan Renes zich op de gedragsverandering die nodig is voor een transitie naar een leefbare, klimaatneutrale samenleving. Het lectoraat zet psychologisch onderzoek in om gericht gedragsinterventies te ontwikkelen om van ‘duurzaam’ de ‘default’ te maken.

Uit de lezing van Reint Jan Renes:

“Wat we uiteindelijk hopen, dat is dat we met onze projecten bijdragen aan het versterken van de sociale kantelpunten. We willen dat we op alle terreinen opschuiven en dat we zonder dat we het doorhebben helemaal veranderen op thema’s als energieproductie en -opslag, wonen en samenleven, de financiële markt, ons normen- en waardensysteem, onderwijs en informatievoorziening. Dat noemen we ook wel ‘social tipping points’ waardoor we uit de klimaatspagaat komen en duurzaam handelen uiteindelijk de standaard is. Zonder dat we beter weten.”

Jean Tillie (decaan factulteit Maatschappij en Recht aan de HvA en hoogleraar politicologie aan de Universiteit van Amsterdam) in het nagesprek:

“Dat social tipping point, waar jij ook aan hebt bijgedragen, dat bevalt me enorm. Als gedrag zich in een sociaal netwerk verspreidt, wordt het steeds meer. Daar zit ook mijn optimisme. Het is geen rechte lijn die je probeert te trekken, maar een exponentiële curve. Als gedrag verandert in netwerken, gaat het sneller dan we denken.”

Bij de oratie publiceerde Reint Jan Renes het boekje ‘De Klimaatspagaat’. Ook daarin schrijft hij over social tipping points. ‘De Klimaatspagaat’ is gratis te downloaden van de site van de Hogeschool van Amsterdam.

Uit ‘De Klimaatspagaat’:

“Net zoals klimaatwetenschappers waarschuwen voor omslagpunten in biofysische systemen, beschrijven sociale wetenschappers omslagpunten in sociale systemen. De druk kan zich in de loop van de tijd onder het oppervlak opbouwen en haarlijnbreuken veroorzaken, totdat een plotseling incident trapsgewijze veranderingen teweegbrengt die, vaak onomkeerbaar, naar een nieuwe stabiele toestand leiden (Roberts, 2020). Door als samenleving massaal andere keuzes te maken en collectief radicaal ander gedrag te vertonen kan een sociaal kantelpunt gerealiseerd worden met voldoende kracht om de ogenschijnlijke onomkeerbare opwarming van de aarde toch te keren.”